Focus: toenemende krapte op de arbeidsmarkt.

Het is de hoogste loonstijging van dit jaar. De gemiddelde afgesproken loonstijging over 2021 komt daarmee volgens gegevens van de Algemene Werkgeversvereniging Nederland (AWVN) uit op 1,9 procent. De hogere loonstijging hangt samen met de oplopende inflatie en toenemende krapte op delen van de arbeidsmarkt. De afloop van steunmaatregelen van de overheid in verband met Covid-19 lijkt tot nu toe nauwelijks te leiden tot verlies van banen. Integendeel, er komen juist banen bij. Vooral in juni was dat het geval. In deze maand vonden 54.000 personen betaald werk. De werkgelegenheid ligt in ons land inmiddels hoger dan voor de uitbraak van het coronavirus. De werkloosheid is in de afgelopen maanden gedaald tot 3,2 procent, een historisch laag niveau. 

In alle bedrijfstakken nam het personeelstekort in de afgelopen maanden toe, zo blijkt uit het kwartaalonderzoek van het ondernemersvertrouwen van het CBS. In het begin van het derde kwartaal had 23 procent van de ondernemers moeite om personeel aan te trekken. Dat is tweemaal zoveel als gemiddeld in de periode 2012-2020. Vooral in de zakelijke dienstverlening en de horeca is sprake van een tekort aan personeel. Het ondernemersvertrouwen kwam in het derde kwartaal uit op +18,4. Dit is de hoogste stand sinds het begin van de meting in 2008. 

Loonafspraken CAO's juli

Nederland

Marktontwikkelingen

De rentetarieven ondergingen de afgelopen periode weinig verandering. In de Verenigde Staten nam de werkgelegenheid sterk toe. Een verkrapping van het monetaire beleid lijkt dichterbij te komen. Daar staat tegenover dat de deltavariant in delen van het land tot meer besmettingen leidt, waardoor het economisch herstel mogelijk in gevaar zou kunnen komen. De inkoopmanagerssurvey's wijzen echter nog steeds op een relatief sterke groei. Hetzelfde geldt voor de landen van de eurozone. 

Standen per 13 augustus 2021

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euro swap rate.

Economisch nieuws

VERENIGDE STATEN

• inkoopmanagersindex  industrie, juli: 59,5 (juni: 60,6)
• inkoopmanagersindex dienstensector, juli: 64,1 (juni: 60,1)
• werkgelegenheid, juli: +943.000, 5,2% j.o.j. (juni: +938.000, 5,8% j.o.j.)
• werkloosheid, juli: 5,4% (juni: 5,9%)
• uurlonen, juli: 0,4%, 4,0% j.o.j. (juni: 3,7% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, juli: 0,5%, 5,4% j.o.j. (juni; 5,4% j.o.j.)
• producentenprijsindex, junli: 0,6%, 11,7% j.o.j. (juni: 11,6% j.o.j.)

EUROZONE

• inkoopmanagersindex, juli: 60,2 (herzien van 60,6, juni: 59,5)
• detailhandelsomzet(volume), juni: 1,5%, 4,5% j.o.j. (mei: 8,5% j.o.j.)
• industriële productie, juni: -0,3%, 5,0% j.o.j. (mei: 8,6% j.o.j.)
• producentenprijsindex, juni: 1,4%, excl. energie 0,9%, 10,2% j.o.j. (mei: 9,6% j.o.j.)

DUITSLAND

• detailhandelsomzet(volume), juni: 4,2%, 4,6% j.o.j, (mei: -0,2% j.o.j.)
• industriële productie, juni: -1,0%, 6,5% j.o.j. (mei; 19,8% j.o.j.)

FRANKRIJK

• industriële productie, juni: 0,5%, 7,1% j.o.j. (mei: 20,5% j.o.j.)

NEDERLAND

• industriële productie, juni: 3,2%, 11,9% j.o.j. (mei; 9,0% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, juli: 0,6%, 1,4% j.o.j. (juni: 1,7% j.o.j.)

Agenda

• Verenigde Staten: consumptieprijs, juli(27/8).
• Eurozone: inkoopmanagersindex, augustus (23/8).
• Nederland: bruto binnenlands product, tweede kwartaal (17/8), werkloosheid, juli (19/8), consumentenvertrouwen, augustus(23/8).

Verwachtingen

De economische vooruitzichten worden bepaald door de ontwikkeling van de pandemie. Indien de vaccinatie van de bevolking volgens de verwachtingen verloopt, dan zal het openbare leven na de zomer grotendeels zijn genormaliseerd. De economie zal zich daardoor in de westerse landen kunnen herstellen. De onzekerheden blijven evenwel groot. Zo is het de vraag hoe lang de vaccins bescherming bieden en of de vaccins ook effectief zullen zijn tegen nieuwe varianten van het virus. Bovendien zal het virus dit jaar in andere delen van de wereld waarschijnlijk nog niet onder controle komen. 

De Amerikaanse economie zal in 2021 naar verwachting met 7,0 procent groeien. Dat is minder hard dan eerder was voorzien. In 2022 neemt de economische groei af naar ca. 4,8 procent. Mede onder invloed van stimulerende maatregelen van de overheid en een aanhoudend ruim monetair beleid zullen de consumptie en de investeringen in de private sector aantrekken. De inflatie loopt mede als gevolg van hogere energieprijzen op van 1,3 procent in 2020 naar 3,5 procent in 2021.

In de eurozone groeit de economie in 2021 naar verwachting met 4,7 procent, iets sterker dan eerder was verwacht. In 2022 neemt het bbp met ca. 4,2 procent toe. Het economisch herstel is te danken aan het ruime monetaire beleid en de steunpakketten van de overheden. De eurolanden die in 2020 het meest zijn getroffen door de pandemie zullen dit jaar de sterkste economische groei doormaken. In Duitsland en Nederland wordt een meer gematigde economische groei voorzien. Het economisch herstel is breed gedragen: zowel de consumptie, de investeringen als de uitvoer zal naar verwachting toenemen. De inflatie loopt mede door hogere energieprijzen in de eurozone op van 0,3 procent in 2020 naar 2,0 procent in 2021. In Nederland loopt de inflatie op van 1,1 procent naar 1,9 procent. 

Economische groei	2020	2021	2022
Verenigde Staten	-3,4	7,0	4,8
Eurozone	-6,4	4,7	4,2
Nederland	-3,8	3,2	3,3
Inflatie	2020	2021	2022
Verenigde Staten	1,3	3,5	2,2
Eurozone	0,3	2,0	1,4
Nederland	1,1	1,9	1,4

Rentevisie

De ECB blijft vooralsnog een ruim monetair beleid voeren. De leningen in het kader van de derde targeted longer-term refinancing operations (TLTRO III) aan banken lopen door tot juni 2022. Voorts blijft de Centrale Bank tot maart 2022 effecten aankopen onder het pandemic emergency purchase programme (PEPP). Hiermee is een bedrag van maximaal 1.850 miljard euro gemoeid. We verwachten dat de lange rentetarieven in de komende twaalf maanden wat zullen oplopen. 

	Actueel	Over een jaar
		prognose
euribor 3 mnd.	-0,55	-0,5 tot -0,3
euroswap 5 jaar	-0,37	-0,2 tot 0,0
euroswap 10 jaar	-0,11	0,4 tot 0,6
euroswap 30 jaar	0,20	0,8 tot 1,0

Yieldcurve