Economisch sentiment verder gedaald

In alle sectoren, met uitzondering van de bouw, nam het ondernemersvertrouwen af. De ESI daalde in Nederland sterker dan in andere eurolanden. In het eurogebied als geheel daalde de index van 103,1 naar 101,7. In de eurozone was vooral de industrie in september minder positief gestemd dan vorige maand.  De inkoopmanagersindex van onderzoeksbureau Markit, een andere belangrijke vooruitlopende indicator, daalde in de eurozone eveneens en wel van 51,9 naar 50,4. Volgens het inkoopmanagerssurvey is de situatie zowel in de industrie als in de dienstensector in september verslechterd. 

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) verwacht dat de wereldeconomie dit jaar met 2,9% zal groeien. In mei werd nog uitgegaan van een economische groei van 3,2%. Ook voor 2020 is de verwachte groei verlaagd en wel met 0,4 procentpunt naar 3,0%. Aanleiding voor de verlaging van de groeiramingen zijn de handelspolitieke spanningen en politieke onzekerheid. De OESO is van mening dat begrotingsbeleid een grotere rol bij de ondersteuning van de economie moet krijgen. Ook pleit de internationale organisatie voor structurele hervormingen.

*) rendementen op staatsleningen, eurozone tienjaars euro swap rate.

Grafiek

Nederland

Economisch nieuws 

VERENIGDE STATEN

• consumentenvertrouwen(CB), september: 125,1 (augustus: 134,2)
• consumentenvertrouwen(UvM), september: 93,2 (herzien van 92,0)
• orders duurzame goederen, augustus: 0,1%, -3,0% j.o.j. (juli: 1,0% j.o.j.)
• bruto binnenlands product, tweede kwartaal: 0,5%, 2,3% j.o.j.(niet herzien)
• consumptie, augustus: 0,1%, 2,3% j.o.j. (juli: 2,5% j.o.j.)
• beschikbaar inkomen, augustus: 0,5%, 4,5% j.o.j. (juli: 4,4% j.o.j.)
• consumptieprijs, augustus: 0,0%, 1,4% j.o.j. (juli: 1,4% j.o.j.); excl. voedsel en energie 0,1%, 1,8% j.o.j. (juli: 1,7% j.o.j.)

EUROZONE

• inkoopmanagersindex, september: 50,4 (augustus: 51,9); industrie 45,6(47,0), dienstensector 52,0(53,5)
• index economisch sentiment, september: 101,7 (augustus: 103,1)
• geldhoeveelheid(M3), augustus(driemaandsgem.): 5,1% j.o.j. (juli: 4,8% j.o.j.)

DUITSLAND

• inkoopmanagersindex, september: 49,1 (augustus: 51,7)
• ondernemersvertrouwen, september: 94,6 (augustus: 94,3)
• consumentenvertrouwen, oktober: +9,9 (september: +9,7)

FRANKRIJK

• inkoopmanagersindex, september: 51,3 (augustus: 52,9)
• ondernemersvertrouwen, september: 106,2 (augustus: 105,3)
• consumentenvertrouwen, september: 104,1 (augustus: 102,7)
• consumptie, augustus: 0,0%, -0,4% j.o.j. (juli: 0,1% j.o.j.)
• consumentenprijsindex, september: -0,4%, 1,1% j.o.j. (augustus: 1,3% j.o.j.)
• producentenprijsindex, augustus: 0,0%, -0,7% j.o.j. (juli: -0,3% j.o.j.)

SPANJE

• detailhandelsomzet(volume), augustus: 0,2%, 3,2% j.o.j. (juli: 3,2% j.o.j.)

NEDERLAND

• bruto binnenlands product, tweede kwartaal: 0,4%, 1,8% j.o.j. (herzien van 0,5%, 2,0% j.o.j.)
• overheidssaldo, tweede kwartaal(jaarbasis): EUR 14,6 miljard, 1,8% bbp (eerste kwaraal: 1,7% bbp)
• bruto overheidsschuld, tweede kwartaal: EUR 403,6 miljard, 50,9% bbp (eerste kwartaal: 50,9% bbp)
• index economisch sentiment, september: 101,6 (augustus: 104,7)
• producentenvertrouwen, september: +3,2 (augustus: +3,9)
• industriële orders, september: -0,4%, -3,1% j.o.j. (augustus: -2,8% j.o.j.)

Agenda

*) herziening

Verwachtingen

De groei van de wereldeconomie loopt in de komende jaren naar verwachting wat terug. De Chinese economie blijft naar verwachting sterk groeien. In 2020 zal het Chinese bbp naar verwachting met 5,7% toenemen. Dat is iets minder dan de groei van 6% die dit jaar wordt voorzien. In de Verenigde Staten groeit de economie dit jaar met 2,5%, iets minder dan in 2018. In 2020 loopt de economische groei verder terug naar ca. 1,5%. De conjuncturele teruggang hangt vooral samen met de binnenlandse vraag. Het positieve effect van de belastingverlaging op de binnenlandse vraag neemt af. De banengroei vlakt af, mede door een lagere investeringsgroei. De inflatie daalt van 2,0% in 2018 naar 1,7% dit jaar. In 2020 komt de geldontwaarding naar verwachting eveneens uit op 1,7%.

De economische groei in de eurozone blijft laag. In 2019 wordt een groei van het bbp van 1,1% voorzien tegen 1,8% in 2018. In 2020 wordt een economische groei van 1,0% voorzien. De afname van de groei is vooral het gevolg van een minder gunstige ontwikkeling van de buitenlandse vraag. De consumptiegroei neemt slechts licht af. De lonen stijgen, maar de banengroei neemt af. De inflatie daalt van 1,7% in 2018 naar 1,5% dit jaar en 1,2% in 2020. De groei van de Nederlandse economie loopt terug van 2,7% in 2018 naar 1,8% in 2019 en 1,4% in 2020. De inflatie loopt onder invloed van indirecte belastingverhogingen (BTW, energiebelasting) op van 1,6% naar 2,5% in 2019. In 2020 komt de inflatie in ons land naar verwachting uit op 1,8%.

*) o.b.v. de consumptiedeflator (Verenigde Staten), de consumptieprijsindex (China en Japan) resp. de geharmoniseerde consumentenprijsindex (eurozone en eurolanden).

Rentevisie

De ECB zal het monetaire beleid naar verwachting verder verruimen. De lange rentetarieven blijven daardoor op zeer lage niveaus.

  
Yieldcurve